فرشتگان در قرآنآیات زیادی ار قرآن در باره فرشتگان می باشد که به بیان آنها می‌پردازیم. ۱ - فرشتگان و ماموریتشان۱. جبرئیل ( روح الامین ) (مامور نزول وحی ): لفظ جبرئیل سه بار در قرآن آمده است. و ۲. ماروت ( آموزگار سحر برای دفع فتنه سحر): یک بار در قرآن آمده است. ۳. هاروت (آموزگار سحر برای رفع فتنه سحر): یک بار در قرآن آمده است. ۴. میکال: یک بار در قرآن آمده است. ۵. مالک (نگهبان جهنم): یک بار در قرآن آمده است. ۶. ملک الموت (مامور قبض روح ): یک بار در قرآن آمده است. ۷ و ۸. عتید و رقیب: (ماموران ثبت اعمال خوب و بد): که هر کدام یک بار در قرآن آمده‌اند. امام خمینی برای ملائکه الهی اصناف و انواعی قائل است و معتقد است ملائکه انواع کثیره دارند که جز ذات مقدس علام الغیوب کسی عالم به آنها که جنود حق‌تعالی هستند نیست (وَمَا یَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّکَ اِلَّا هُوَ) یک صنف ملائکه مهیمن اند که مجذوب حق‌تعالی می‌باشند و اصلا نظر به عالم وجود ندارد و لذا شاید آیه (ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ) اشاره به این دسته از ملائکه باشد. ملائکه مهیمه بنابر بعضی روایات به فرشتگانی گفته می‌شود که محو جمال حق و از دیگر خلایق غافل‌اند. صنف دوم ملائکه مقرب و ساکنان جبروت اعلی، اینها فرشتگانی هستند که هر یک وظیفه و تدبیر عوالم را برعهده دارند و خود دارای انواع متعددی هستند، ملائکه عوالم ملکوت اعلی و جنات عالیه، قسم دیگری از فرشتگان که خود انواع و اصناف مختلفی دارند، ملائکه عوالم برزخ و مثال‌اند که در آن ساکن‌اند و با ملائکه‌ای که موکل عالم طبیعت هستند، تفاوت دارند، ملائکه عالم طبیعت وظیفه تدبیر این عالم را برعهده دارند. به اعتقاد امام خمینی ازجمله ملائکه مقرب، روح اعظم است که به اعتباری به آن قلم اعلی و عقل اول گفته می‌شود، این گروه از ملائکه مجرد تام هستند و تعلقی به ماده ندارند؛ اما ملائکه عوالم ملکوت اعلی و ملکوت اسفل که همان عالم مثال و برزخ است و ملائکه موکل بر عالم طبیعت، متعلق به عالم ماده¬اند و در مواردی تدبیر این عالم را برعهده دارند. صنف سوم از ملائکه روح است، بنابر نظر امام خمینی شاید روح در قرآن کریم و روایات دو کاربرد داشته باشد: یکی روح که از ملائکه است و دیگری روح اولیا که در مرتبه کمال از جبرئیل و دیگر ملائکه برتر است، چنان‌که مراد از روح در سوره قدر، به دلیل تنزل در شب قدر، «جبرئیل و روح‌الامین» بوده، علت ذکر روح در کنار ملائکه، عظمت و مقام والای آن است. اما روح در سوره اسراء، روح اولیا است که در مرتبه کمال از جبرئیل و دیگر ملائکه بزرگ‌تر و از عالم امر است و گاهی متحد با مشیت مطلقه الهی است. امام خمینی معتقد است بال‌وپر و اعضاء، در همه ملائکه وجود ندارد. ایشان با استناد به برخی آیات الهی، داشتن بال‌وپر را تنها در ملائکه عالم مثال و موجودات ملکوتی برزخی ممکن دانسته است و تاکید دارد ملائکه مهیمین و مقرب، از این امر منزه و مبرا هستند. [۱۶]
خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۹، ص۴۸۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۲ - پانویس
۳ - منبع• سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «فرشتگان در قرآن» • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. |